Antyoksydanty, inaczej przeciwutleniacze — to związki chemiczne, które chronią komórki organizmu od stresu. Od nich zależy immunitet, czyli zdolność człowieka funkcjonować bez stresu dla zdrowia fizycznego i mentalnego. Poniżej piszemy o źródłach antyoksydantów, ich wpływie na skórę oraz skutkach ubocznych.
Co to są przeciwutleniacze i do czego są potrzebne?
W organizmie człowieka odbywają się różnorodne procesy, które zapełniają żywotną aktywność ciała i narządów. Antyoksydanty zawierają różne źródła, takie jak mikroelementy, witaminy i minerały, które dają naszemu organizmowi siłę i chronią go przed chorobami, dbając o nasze komórki oraz serce.
Czym są antyoksydanty? Są to substancje, które neutralizują wolne rodniki — katalizatory stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny sprzyja uszkodzeniu oraz zniszczeniu komórek, co aktywizuje proces starzenia oraz rozwój zachorowań takich jak: choroby serca, onkologia, osłabienia immunitetu.
Misja antyoksydantów polega na niszczeniu wolnych radykałów oraz niedopuszczeniu stresu oksydacyjnego. Warto zaznaczyć, że procesy oksydacyjne stale się odbywają, a dzięki prawidłowemu funkcjonowaniu układu antyoksydacyjnego, w organizmie zachowuje się równowaga. Szczególna uwaga jest wskazana dla osób z przewlekłymi zachorowaniami, ponieważ ich organizm szybciej niż organizm zdrowego człowieka, może być narażony na stres oksydacyjny. Osoby prowadzące niezdrowy tryb życia, są także w grupie ryzyka i narażone na stres oksydacyjny.
Naturalne przeciwutleniacze — przykłady
Istnieją naturalne antyutleniaczy — są to związki występujące w roślinach, śród których są witaminy C, A i E, a także minerały, fitochemikalia i polifenole. W naszych codziennych posiłkach otrzymujemy antyoksydanty z owoców, warzyw, jagód, orzechów, zielonej herbaty itp.
Przyjrzymy się bliżej przykładom przeciwutleniaczy, których klasyfikacja wskazuje na następujące rodzaje oraz źródła tych związków:
-
Witaminy
Od oksydacyjnego stresu, komórki chronią witaminy C oraz E. Na te minerały są bogate różnorodne cytrusy, kapusta oraz orzechy.
-
Minerały
Selen — jest to minerał zawarty w niektórych enzymach przeciwutleniających. W szczególności orzechy są bogate na ten minerał.
-
Fitochemikaty oraz flawonoidy
Do tych substancji należą karotenoidy, które spożywamy wraz z pomarańczowymi, czerwonymi oraz żółtymi owocami i warzywami.
-
Polifenole
Mają wysokie działanie antyoksydacyjne i łatwo znaleźć te substancje w czerwonym winie, orzechach włoskich oraz oliwie z oliwek.
-
Koenzymy oraz enzymy
Pomagają obniżyć poziom stresu oksydacyjnego oraz pozytywnie wpływają na procesy energetyczne w komórkach. Są między innymi w takich produktach jak awokado, papaja i ananas.
Główne działania przeciwutleniaczy
Antyoksydanty — to substancje, które zapobiegają tworzeniu się stresu oksydacyjnego, obniżając poziom rozwoju związanych z tym chorób. Neutralizacja wolnych radykałów, które powodują stres oksydacyjny, zazwyczaj następuje poprzez przeniesienie elektronów, które zmniejszają aktywność radykałów, zapewniając ich stabilność. Tak duża i odpowiedzialna praca jest główną funkcją antyoksydantów.
Oto dodatkowe korzystne bonusy, które otrzymuje organizm z dostateczną ilością antyoksydantów:
-
Profilaktyka zachorowań
Tak jak przeciwutleniacze neutralizują wolne rodniki, zmniejsza się ryzyko chorób serca i naczyń, nowotworów i patologii układu nerwowego
-
Podtrzymywanie immunitetu
Dzięki antyoksydantom nasz układ odpornościowy wzmacnia się oraz otrzymuje wystarczającą ilość energii, aby zwalczać infekcje oraz choroby.
-
Profilaktyka starzenia
Przeciwutleniacze są powszechnie wykorzystywane w branży kosmetycznej, ponieważ niektóre z nich spowalniają procesy starzenia się cery oraz sprzyjają równomiernemu, oraz zdrowemu kolorytu skóry.
-
Zdrowe oczy
Niektóre antyoksydanty sprzyjają zdrowiu oczy i mogą zmniejszyć ryzyko problemów okulistycznych.
Antyoksydanty i utrata wagi
Przeciwutleniaczy, przykłady działania tych substancji oraz ich szczególnie ważna rola dla organizmu człowieka, zachęcają do sprawdzenia, czy są one skuteczne we wszystkich kierunkach. Co ciekawe, antyoksydanty, ze względu na swój wpływ na procesy wewnętrzne w organizmie, mają właściwość sprzyjania innym procesom. Na przykład, utracie wagi.
Przeciwutleniacze wpływają pośrednio na proces odchudzania. Ze względu na ich funkcję polegającą na zwalczaniu chorób i wspieraniu odporności, posiadanie wystarczającej ilości przeciwutleniaczy w organizmie pomaga zmniejszyć stan zapalny. Prowadzi to do poprawy funkcji organizmu i może pomóc w redukcji złogów tłuszczu, ponieważ otyłość może być wynikiem stanu zapalnego.
Ponadto, ponieważ wśród przeciwutleniaczy są witaminy grupy C i E oraz produkty lub suplementy diety zawierające te witaminy, organizm otrzymuje energię i zapał do prowadzenia aktywnego trybu życia. Co ważne, sprzyja to chęci regularnej aktywności fizycznej, co jest ważne, gdy celem jest utrata wagi.
Warto zaznaczyć, że antyoksydanty są częścią naszej diety niezależnie od trybu i stylu życia, który prowadzimy. Najbardziej powszechnym sposobem otrzymania przeciwutleniaczy jest poprzez posiłki. Jeśli podstawą diety są warzywa, owoce, jagody, produkty pełnoziarniste, mięso, ryba oraz białko roślinne, bez wątpienia otrzymujesz potrzebną ilość antyoksydantów.
Ile antyoksydantów potrzebujesz dziennie?
Lekarz przepisuje przeciwutleniacze dla uzupełnienia potrzebnej ich ilości w organizmie, na przykład, w celu podtrzymania immunitetu. Mając historię pacjenta, dolegliwości i cel leczenia, lekarz indywidualnie dobiera dla pacjenta antyoksydant i dawkowanie.
Najczęściej dodatkowo przyjmowanymi przeciwutleniaczami są witaminy C i E, beta-karoten i selen. Dzienne zapotrzebowanie różni się u każdego człowieka, jednak średnie ilości kalkulują się w następny sposób:
- 65-90 mg dla witaminy C
- 15 mg dla witaminy E
- 3-6 mg dla beta-karotenu
- 55 mg dla selenu
Warto pamiętać, że dodatkowe spożycie przeciwutleniaczy jest powszechną praktyką, szczególnie w tym wypadku, gdy potrzebujemy pomóc organizmowi w walce z zapaleniem. Natomiast, kiedy nie mamy dolegliwości związanych ze stanami zapalnymi oraz złym samopoczuciem, to znaczy, że przeciwutleniacze w żywności, którą spożywamy, są w wystarczającej ilości. Organizmowi nie brakuje witamin oraz mikroelementów, dieta jest zbilansowana i różnorodna.
W jakich produktach znajdziemy najsilniejsze antyoksydanty?
Najlepszym źródłem przeciwutleniaczy dla zdrowego człowieka są produkty żywności. Przeciwutleniacze w żywności spożywamy, gdy jemy następujące produkty:
-
Owoce: jagody (żurawina, malina, porzeczka, truskawka, borówka, jeżyna), cytrusy (pomarańcza, grejpfrut, limonka, cytryna, mandarynka), a także granat lub sok z granatu, czerwone winogrona, mango itp.
-
Warzywa: pomidory, ciemnozielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż, pietruszka), kapusta i brokuły, kolorowe warzywa (papryka, marchew, cukinia, cukinia itp.).
-
Orzechy i nasiona: orzechy włoskie i orzeszki piniowe, migdały, nasiona lnu i chia.
-
Owoce morza, chude mięso (kurczak, indyk lub chude części wołowiny)
-
Cebula, czosnek, por
A także zielona herbata, czerwone wino, gorzka czekolada, oliwa z oliwek, a także takie przyprawy jak kurkuma oraz cynamon.
Zdrowa dieta składająca się z różnorodnych grup produktów zapewnia organizmowi wszystkie składniki potrzebne do prawidłowego funkcjonowania. Natomiast, jeśli zastanawiasz się nad tym, aby uzupełnić swój organizm o niezbędne antyoksydanty, najlepiej jest zwrócić się do lekarza.
Antyoksydanty w kosmetykach
W przemyśle kosmetycznym przeciwutleniacze w kosmetykach są powszechnym i skutecznym narzędziem do pielęgnacji skóry. Związki te pomagają neutralizować wolne rodniki zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz skóry. Dlatego też ochrona przeciwstarzeniowa, dobry koloryt i odcień skóry to niektóre z głównych zalet produktów do pielęgnacji skóry zawierających przeciwutleniacze.
Produkty kosmetyczne często zawierają substancje o działaniu przeciwutleniającym, takie jak witaminy C i E, koenzym Q10, zielona herbata czy kwas alfa-liponowy. Substancje te mają przede wszystkim działanie rozjaśniające, dlatego zalecenia dotyczące stosowania kosmetyków z przeciwutleniaczami zawsze zawierają zalecenie, że ochrona przeciwsłoneczna jest koniecznością.
Ponieważ antyoksydanty są dość silnymi substancjami, najlepiej wprowadzać je do rutynowej pielęgnacji skóry pod nadzorem kosmetologa lub dermatologa. Z reguły przeciwutleniacze są zawarte w produktach zaprojektowanych w celu zmniejszenia stanu zapalnego, wyrównania i utrzymania kolorytu i tekstury skóry, leczenia zaczerwienień i zmniejszenia pigmentacji.
Jednak przeciwutleniacze mogą zarówno znacznie poprawić stan skóry, jak i mieć odwrotny skutek, w zależności od rodzaju skóry i jej skłonności do wyprysków, zaczerwienień i reakcji na słońce. Dlatego warto odpowiednio przygotować się do stosowania antyoksydantów w pielęgnacji skóry i skonsultować się ze specjalistą.
Antyoksydanty oraz niebezpieczeństwo z tym związane
Szybkie zastrzeżenie — przeciwutleniacze są zwykle dość bezpiecznymi substancjami i rzadko wywołują skutki uboczne. Ciągle spożywamy przeciwutleniacze z jedzeniem, dlatego wypadki, kiedy nasz organizm nie toleruje tych substancji, są dość rzadkie, a nawet pojedyncze. Istnieje jednak ryzyko nieprzyjemnych konsekwencji, jeśli nie będziesz przestrzegać dawek przepisanych przez lekarza lub jeśli przejadasz się jednym konkretnym źródłem przeciwutleniaczy.
Przykłady:
- nadmierne spożycie witaminy E lub beta-karotenu może powodować nudności i problemy z apetytem;
- interakcja witaminy E z niektórymi lekami zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia skutków ubocznych przyjmowanych leków;
- przyjmowanie dodatkowo antyoksydantów bez konsultacji z lekarzem, może powodować zaburzenia wchłaniania witamin, przedawkowanie, reakcję alergiczną;
- kobiety w ciąży oraz karmiące piersią muszą przyjmować antyoksydanty tylko z zaleceniem lekarza.
- niektóre osoby mają indywidualne reakcje, w szczególności alergie na owoce cytrusowe lub inne grupy produktów — należy zachować ostrożność z kosmetykami i zawsze ostrzegać lekarzy o swoich osobliwościach. Warto także wykonać test alergenowy.
Dodatkowe źródła witamin i kwasy warto spożywać wyłącznie z zaleceniem od lekarza. Także korzystnie będzie zapamiętać, iż antyoksydanty nie są rozwiązaniem każdego problemu związanego ze zdrowiem, dlatego warto dotrzymywać się balansu w diecie oraz zwracać uwagę na przejawy i ewentualne zmiany w swoim organizmie.
Dla urozmaicenia swojej diety — batoniki FIZI
Na przekąskę, deser lub szybkie śniadanie przed treningiem – batony FIZI są zawsze odpowiednią opcją, gdy masz ochotę na smaczną przekąskę. Spróbuj batonik Special Protein “Raspberry+Matcha”, dodaj energii i uzupełnij równowagę antyoksydantów malinami i matchą. Bycie zdrowym z FIZI jest proste.
