Pewnie już każdy widział lub próbował matchę. Popularność matchy wzrosła w ciągu ostatniego roku: podczas gdy kiedyś był to rzadki i dla niektórych wręcz dziwny napój, teraz jest dostępny w każdej kawiarni. W tym artykule dowiemy się o pochodzeniu matchy, jej szkodę oraz tym, jak wybrać jakościową matchę. Przygotujcie swoje bambusowe miotełki do matchy i zaczynamy!
Zbalansowany napój tradycyjnej antycznej kultury
Zaczniemy od początku: przed tym, jak weszła w naszą poranną rutynę, matcha była napojem dla buddyjskich mnichów oraz samurajów. Około z XIII stulecia Japończycy odkryli dla siebie wpływ matchy na energię oraz koncentrację. Zgodnie z legendą, wszystko zaczęło się od mnicha Ejsaja, który studiował w Chinach oraz przywiózł do Japonii nasiona nowej herbacianej rośliny.
Właśnie on otworzył Japończykom medytacyjną właściwość powolnej herbacianej ceremonii. Wszystkie swoje myśli oraz spostrzeżenia o leczniczych właściwościach herbaty zebrał on w „Zapisy o leczeniu herbatą”. Z czasem tę tradycję przyjęli samurajowie, dla których picie herbaty i matchy stało się częścią treningu. Powolna ceremonia picia herbaty, z zachowaniem wszystkich zasad, uczyła żołnierzy koncentracji i dyscypliny.
Do XVII wieku herbaciana ceremonia oraz przygotowanie matchy nie było dostępne dla szerokiej publiczności. Tylko wybrańcy japońskiego społeczeństwa mogli napić się tej herbaty. Jak dobrze, że czasy się zmieniają.
Co to jest matcha?
Matcha – co to? Jeśli prosto, matcha – to japońska zielona herbata w postaci proszku, przygotowana z drobno posiekanych lub mielonych suszonych liści herbaty. Teraz już wiesz, z czego jest matcha. Zasady uprawy i zbioru liści matchy są bardzo różne, dzięki czemu matcha jest bardzo zdrowym napojem o wysokiej zawartości katechin, związków roślinnych, które działają jako naturalne przeciwutleniacze.
Katechiny stabilizują wolne rodniki, które powodują uszkodzenia komórek i choroby. Matcha w nowoczesnym żywieniu zapobiega niszczeniu komórek, a nawet zmniejsza ryzyko rozwoju wielu chorób przewlekłych.
Badania udowodniły, że dodawanie matchy do diety wzmacnia mięsień sercowy i przyspiesza procesy spalania tłuszczu w organizmie, spowalnia starzenie, zmniejsza ryzyko zachorowania na raka, cukrzycę i żylaki. Matcha zawiera w 137 razy więcej antyoksydantów, niż zwykła zielona herbata, i w 70 razy więcej, niż sok pomarańczowy. Dawno, dawno temu był to napój dla samurajów i mnichów, a teraz, na szczęście, przepisy na matcha są dostępne dla każdego.
Matcha zalety:
- Matcha przeciwutleniacze. Dzięki katechinom matcha pozytywnie wpływa na nasz organizm, oczyszcza go i zmniejsza ryzyko rozwoju różnych chorób, w tym choroby układu krążenia i niektóre rodzaje raka.
- Utrzymanie zdrowej wagi. Połączenie kofeiny i aminokwasu L-teaniny zapewnia energię i pomaga obniżyć poziom stresu. Może to powodować polepszenie fizycznej aktywności oraz obniżenie ilości tłuszczu w organizmie.
- Podwyższenie energii oraz koncentracji. W przeciwieństwie do kawy matcha łagodniej wpływa na organizm. Efekt koncentracji oraz podwyższenie uwagi, chociaż nie jest tak mocny, ale trwa dłużej.
- Czysta skóra. Antyoksydanty, które są w matchy, sprzyjają polepszeniu zdrowia skóry. Te antyoksydanty mogą także pomagać chronić skórę od UV-promieni oraz zanieczyszczeń.
- Podtrzymanie zdrowia mózgu. Niektóre badania pokazały, że katechiny oraz inne związki w matchy mogą polepszać kognitywne funkcje i obniżać ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona.
Matcha właściwości: superfood czy trend?
Liczne badania udowodniły, że matcha jest naprawdę superfoodem. Japońscy samurajowie i mnisi w końcu coś wiedzieli:)
Jednak dlatego, aby otrzymywać wszystkie korzystne właściwości matchy, warto poprawnie wybierać herbatę. Teraz jest mnóstwo opcji na każdy budżet oraz smak, jednak wśród nich mogą się pojawiać podróbki lub po prostu niejakościowe rodzaje matchy, które nie przyniosą żadnej korzyści.
Matcha, jak wszystkie prawdziwe herbaty, pochodzi z liści rośliny Camelia sinesis. Jednak proces uprawy oraz obróbki liści herbacianych dla matchy całkowicie się różni. Herbata matcha jest uprawiana w zacienionych krzakach, do których nie dociera światło słoneczne. Cień zwiększa produkcję chlorofilu w roślinach, dlatego matcha ma tak bogaty zielony kolor. Także od słońca zależy poziom kofeiny, antyoksydantów oraz cukrów w herbacie. Liście herbaty matcha są poddawane działaniu pary przez kilka godzin, a następnie mielone w specjalnych młynach.
Jak odróżnić oryginalną matchę od podróbki?
- Kraj pochodzenia. Jeśli szukasz prawdziwej matchy, to herbata musi być z Japonii (najlepsza opcja), Chin lub Indii.
- Jeśli rozetrzeć między palcami, jakościowa zielona herbata matcha będzie drobna oraz miękka. Konsystencja musi być jednorodna, podobna do pudru.
- Matcha wysokiej jakości ma słodki, ziemisty smak stworzony przez aminokwas L-teaninę, który został uzyskany poprzez uprawę matchy w cieniu.
- Najprostszy sposób — im bardziej zielony, tym lepiej. Prawdziwa matcha musi mieć jaskrawo-zielony kolor.
- Podczas ubijania matchy na wierzchu powinna znajdować się kremowa, spieniona warstwa z pęcherzykami powietrza tej samej wielkości. Cienka warstwa z pęcherzykami powietrza różnej wielkości jest cechą charakterystyczną niskiej jakości matchy.
Zielona herbata lub matcha: co wybrać?
Wybór pomiędzy zieloną herbatą lub matchą może być trudny, ponieważ każdy z tych napojów ma dobre właściwości korzystne dla zdrowia. Przyjrzymy się bliżej argumentom na korzyść każdego z tych napoi.
Zielona herbata jest orzeźwiająca i ma przyjemny smak. Jest mniej intensywna niż matcha i łatwiej ją kupić i zaparzać. Także zielona herbata zawiera mnóstwo katechin oraz antyoksydantów, które pomagają walczyć ze stresem, podwyższają immunitet oraz obniżają ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.
Matcha ma intensywny, nasycony smak z lekką goryczką. Smak matchy może nie przypaść do gustu każdemu, dlatego należy znaleźć własne kombinacje i koncentrację. Jednak matcha dla zbilansowanego odżywiania jest bardziej efektywna, gdyż zawiera więcej antyoksydantów oraz katechin, niż jakakolwiek inna herbata. Zarazem efekt orzeźwienia oraz koncentracji od matchy jest większy, niż od zielonej herbaty.
Wybór między zieloną herbatą lub matchą zależy od Twoich preferencji, oraz upodobań. Jeśli szukasz czegoś z wyrazistym smakiem, zielona herbata idealnie Ci pasuje. Jednak, jeśli chcesz mieć nasycony smak oraz widoczny efekt — eksperymentuj z matchą.
Na początek polecamy spróbować samą herbatę matchę. Po pierwsze, aby nadążyć za trendami (tylko żartuję). Po drugie, aby przetestować, czy matcha jest dla Ciebie odpowiednia, czy nie. I nie bądź rozczarowany, jeśli na początku smak wydaje Ci się bardzo dziwny, wszystko zależy od kombinacji i przygotowania matchy. Dlatego przy pierwszych próbach zamów lub przygotuj matcha latte, lub matcha z tonikiem w domu, aby nieco zmniejszyć oryginalny smak.
Matcha jako antystres rytuał zdrowego odżywiania
Matcha, oprócz tego, że jest bardzo korzystna dla naszego ciała, może także stać się Twoim osobistym rytuałem spokoju. Zastanawiasz się jak? Ze względu na wysoką zawartość L-teaniny, która zmniejsza stres i niepokój oraz zwiększa produkcję neuroprzekaźników. Zabezpiecza to poczucie spokoju oraz relaksu.
Kilka wskazówek, jak zrobić matchę swoim antystresem:
- Skup się na rytuale przygotowania. Aby zaparzyć matchę, trzeba ją ubić. I ten proces może stać się małym relaksem przed pracą, kiedy skupiasz się na przygotowaniu swojego ulubionego napoju i starasz się nie myśleć o interesach, ale być tu i teraz.
- Ceremonia picia matchy. Oczywiście, odtworzyć japońską ceremonię picia matchy nie uda się w codziennej rutynie, jednak możesz się skupić na oddychaniu oraz uczuciach, kiedy pijesz matchę. Pomaga to skupić się i zdystansować się od negatywnych myśli.
- Zamienić szkodliwe nawyki. Jeśli uwielbiasz słodycze oraz różnorodne szkodliwe przekąski, możesz zamienić je na matchę. Prawidłowo przygotowana matcha pomaga obniżyć napięcie oraz zrelaksować.
W ten sposób matcha dla zdrowego stylu życia może stać się nie tylko zdrowym i korzystnym napojem, ale także sposobem walki ze stresem i drogą do mindfulness.
Jak parzyć matchę w domu?
Do tradycyjnej matchy potrzebna jest głęboka miseczka (matcha chawan), bambusowa trzepaczka (chasen) i bambusowa łyżeczka (chasyaku). Tradycyjna japońska ceremonia parzenia herbaty trwa ponad godzinę, ale w domu może to zająć kilka minut. Zapoznaj się z instrukcją parzenia matchy!
- Usucha – jest to najbardziej rozpowszechniony sposób parzenia matchy. Herbatę przygotowaną tym sposobem, można pić codziennie bez żadnych formalności, a także podczas ceremonii herbacianych.
- Nasypujemy 2 gramy herbaty w chawan.
- Dodajemy 80 ml wody temperatury 70-80 stopni.
- Ubijamy herbatę do pojawienia się gęstej pianki na powierzchni;
- Koicha – jest to bardzo skoncentrowany sposób przygotowywania matchy tylko podczas tradycyjnych japońskich ceremonii parzenia herbaty. Ale kto powiedział, że nie możemy jej przygotować w domu? Należy uważać, aby do jej przygotowania używać wyłącznie najwyższej jakości ceremonialnej herbaty matcha.
- Przesiej 4 gramy matchy przez sito.
- Dodaj 40 ml wody 70-80 stopni.
- Równomiernie wymieszaj bambusową trzepaczką do jednorodnej konsystencji.
- Pij powoli oraz ostrożnie,
Jeśli nie masz specjalnego zestawu do przygotowania matchy i łyżki miarowej, możesz przygotować matcha za pomocą zwykłego spieniacza do mleka. Nie jest to zgodne z zasadami japońskich mnichów, ale idealnie nadaje się do pierwszego spróbowania matchy!
Dla przygotowania matcha potrzebujesz wsypać do szklanki 1 łyżeczkę matcha, potem zalać trochę wody (100ml) o temperaturze 80 °C i starannie wymieszać za pomocą elektrycznego spieniacza do mleka. Potem dolać kolejną porcję wody według własnych preferencji.
Jeśli matcha na wodzie wygląda dla Ciebie zbyt nieciekawie i chcesz eksperymentować dalej, znaleźliśmy kilka połączeń matchy, które łatwo odtworzyć u siebie w domu.
- Matcha pudding
Składniki: 4 łyżki nasion chia, 2 łyżki proszku matcha, 1.5 szklanki mleka, 1 łyżka miodu oraz syropu.
Przygotowanie: wszystkie składniki wymieszać i zostawić w lodówce. Po godzinie znów wymieszaj, potem wylej w foremki i zostaw w chłodnym miejscy na noc.
- Smoothie
Składniki: migdałowe lub owsiane mleko – 300 ml, herbata matcha – 2 łyżeczki, daktyle - 4 sztuki, mięta - 5 listków.
Przygotowanie: wszystkie składniki połóż do blendera i ubij dla jednorodności.
- Naleśniki
Składniki: 1 szklanka mąki migdałowej, połowa szklanki mleka migdałowego, 1 banan, 1 łyżka chia, 1 łyżeczka matcha, odrobinę wanilii i pół łyżeczki proszku do pieczenia.
Przygotowanie: zalać nasiona chia migdałowym mlekiem. Rozgnieć banana widelcem i wymieszaj z mąką. Dodaj resztę składników, a na koniec mleko i chia. Dokładnie wymieszaj ciasto i piecz na oleju kokosowym przez 3 minuty na średnim ogniu.
- Babeczka z matcha
Składniki: 1 łyżeczka matcha, 2 łyżki cukru, 4 łyżki mąki, 1 jajko, 3 łyżki oleju, 2 łyżki mleka, odrobinę wanilii, borówek i czekolady, a także duży kubek.
Przygotowanie: wymieszaj cukier, mąkę i matchę w kubku. Dodaj jajko i dokładnie wymieszaj, aby w masie nie pozostały grudki. Następnie dodaj mleko, masło i wanilię. Następnie ułóż na wierzchu przepołowione jagody i posyp posiekaną czekoladą. Włóż kubek do kuchenki mikrofalowej i włącz na maksymalną moc na 3-4 minuty.
- Ciasteczka z matcha
Składniki: 200 gramów masła, 100 gramów cukru, 2 kurzych jajka, 300 gramów mąki, 2 łyżki matcha, 1 łyżeczka proszku do pieczenia.
Przygotowanie: Utrzeć masło z cukrem mikserem na wysokich obrotach. Dodać 2 jajka i ponownie ubić. Osobno wymieszać równomiernie mąkę, proszek do pieczenia i herbatę matcha. Wymieszać i ubijać do konsystencji miękkiego ciasta. Owinąć miskę folią spożywczą i odstawić do lodówki na około pół godziny. Wyjąć ciasto, posypać mąką powierzchnię i wałek do ciasta. Rozwałkować warstwę ciasta o grubości 0,5-1 cm i wyciąć kształty przyszłych ciasteczek. Rozgrzać piekarnik do 200 stopni. Piec przez 15 minut, sprawdzając stopień upieczenia zapałką.
Herbata matcha przeciwskazania: kto powinien się wstrzymać
Główna zasada picia matchy, zarówno jak innych superfoodów, nie przeginać. Korzystne produkty zostają dla nas korzystne, jeśli spożywamy je w miarę bez nadmiaru. Tak samo z matchą.
Skutki uboczne, jeśli pojawiają się, różnią się od wieku, stanu zdrowia, chorób przewlekłych, lub okresu spożycia. Ogólnie lekarzy zalecają nie spożywać więcej, niż 400 mg kofeiny dziennie z jakiegokolwiek źródła. Jeśli chodzi o matchę, warto wyliczyć takie osobliwości:
- Reakcję na kofeinę. Jeśli inne napoje z kofeiną (kawa lub napoje energetyczne), matcha może wywoływać zaniepokojenie. Dlatego herbatę matcha zalecają pić do obiadu.
- Niektórzy mogą mieć alergię na zieloną herbatę. Jeśli po spożyciu matchy wynika utrudnione oddychanie, wysypka lub swędzenie, warto unikać tego napoju i obowiązkowo pójść do lekarza.
- Połączenie z lekami. W przypadku przyjmowania jakichkolwiek leków należy skonsultować się z lekarzem, aby upewnić się, że matcha nie zakłóca działania leku. Matcha może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, takimi jak leki rozrzedzające krew, leki na ciśnienie krwi i stymulanty.
- Możliwe odwodnienie. Nie zapominaj pić wodę, jeśli spożywasz matchę, aby nie doszło do odwodnienia ani pogorszenia stanu zdrowia.
- Niedokrwistość. Wysokie dawki kofeiny mogą zmniejszać zdolność organizmu do wchłaniania żelaza. Dlatego osoby, które mają z tym problemy, powinny zachować ostrożność podczas spożywania matchy.
Matcha+FIZI – idealne połączenie!
Dla tych, którzy uwielbiają matchę, oraz dla tych, którzy dopiero zaczynają przygodę z tym napojem – zalecamy uzupełniać swoje przekąski batonikami MATCHA+RASPBERRY z serii PROTEIN.
Smak ulubionej matchy na mleku kokosowym bez laktozy, cukru oraz glutenu. Jeden baton zawiera 13 gramów białka, a więc możesz jednocześnie uzupełnić swoją dzienną normę białka! Wow- smak i korzyść w jednym kęsie. No to co? Czas na herbatę matcha.
